بررسی تنوع فنوتیپی و آلودگی به بورلیا در جمعیت های مختلف کنه های اورنیتودوروس تولوزانی استان زنجان

چکیده زمینه و هدف: کنه ی اورنیتودوروس تولوزانی با گزش و خون خواری از انسان از اهمیت پزشکی و بهداشتی خاصی برخوردار است. به رغم اهمیت پزشکی و بهداشتی این کنه، تاکنون مطالعات دقیقی جهت تفکیک فرم های مختلف و استعداد های آن ها در انتقال بیماری انجام نیافته است. به همین دلیل برای تعیین تنوع فنوتیپی و آلودگی سویه های مختلف این کنه به بورلیا پرسیکا در استان زنجان، مطالعه ی حاضر انجام یافت. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی، نمونه های اورنیتودوروس تولوزانی در مشاهدات استریومیکروسکوپ با دقت 1/0 میکرومتر، 20 شاخص مرفومتریک کمی اندازه گیری و به همراه الگوهای پارامترهای کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه های مورد بررسی همچنین با خون خواری از نوزاد 3 روزه ی موش سوری و تزریق سوسپانسیون له شده آن ها به صفاق نوزاد موش، تعیین آلودگی به بورلیا شدند. یافته ها: بررسی آزمایشگاهی نمونه ها نشان داد که آلودگی به بورلیا در نمونه های این کنه ها 4 تا 8 در هزار است. بررسی صفات مرفومتریک نمونه های این کنه از شهرستان های خدابنده و ماه نشان مشخص کرد که اندازه ی بدنی ماده ها، 93/3×81/6 میلی متر بود و جمعیت های دو سویه ماه نشان و خدابنده در اندازه عرض کاپیتولوم و منفذ جنسی تفاوت داشتند. نرهای اورنیتودوروس تولوزانی کوچک تر از ماده ها بودند و به اندازه 6/2×6/4 میلی متر می رسیدند. به جز طول و عرض کاپیتولوم که در نمونه های ماه نشان بیشتر از نمونه های خدابنده دیده شد، بقیه ی شاخص ها تفاوتی نداشتند. نمف های این دو سویه در اندازه ی بدنی، طول و عرض کاپیتولوم، طول بندهای 2 تا4 پالپ با هم دیگر تفاوت داشتند و در بقیه ی صفات مشابه هم بودند. نتیجه گیری: نظر به وجود تفاوت های مرفومتریک نمونه ها در مناطق مطالعاتی و آلودگی آن ها به بورلیا، کمبود و نبود اطلاعات جامع جهت تفسیر این اطلاعات و انجام مطالعات جامع برای بازنگری توصیف گونه، بیان جایگاه سیستماتیک سویه های مختلف و تعیین ماهیت مولکولی جهت شناسایی این کنه، تهیه ی پروتوکل تشخیص مولکولی برای اولویت بندی مناطق عملیاتی، پایش عملیات اجرایی جهت تعیین دقیق نرخ آلودگی کنه ها به بورلیا مناطق جغرافیایی مختلف ضروری به نظر می رسد.